Şeker Portakalı – Jose Mauro de Vasconcelos

10 Haz Şeker Portakalı – Jose Mauro de Vasconcelos

Vasconcelos’un en çok bilinen, sadece ismi geçtiğinde bile hüzünlendiren, efsane kitabı. Şeker Portakalı’na çok küçükken başladığımı ancak kitabı başka birinden ödünç aldığım için, bitiremeden bıraktığımı hatırlıyorum. Yeniden dönüp, yeniden başlayabilmem için aradan belki de on yıla yakın süre geçmesi gerekti. Neden bu kadar geç kaldım, bilmiyorum. Geç kaldığım, bu kadar zaman sonra okuduğum için çok pişmanım. (Üstelik okumadan önce de bu pişmanlığı yaşayacağıma emindim.) Peki neden mi pişmanım? Bana kalırsa, bir çocuk, “Şeker Portakalı”nı okuyarak büyümeli. Eminim ki, eğer ilkokuldayken okuyup bitirebilseydim bu kitabı, daha hassas daha duyarlı büyüyecektim…Hüzünle erken tanışacaktım belki ama Şeker Portakalı, buna değecek bir kitap. Satır aralarına sığınabileceğiniz; kendinizden, çocukluğunuzdan, saflığınızdan bir iz bulabileceğiniz; tebessüm ederken ağlayabileceğiniz, muhteşem bir eser.

Konusundan kısaca bahsedecek olursam, Zeze adındaki küçük bir çocuğun yaşadıklarını anlatıyor diyebilirim. Zeze, bütün haylazlıklarına rağmen, hassas, zeki ve duygusal bir çocuktur. Evrensel bir sevgi yaşatır içinde. Etrafına, müthiş bir duyarlılıkla yaklaşır. Ne var ki karşı koyamadığı yaramazlık isteği, başına sürekli belalar açar. Yoksul bir aileye mensuptur ve bu yaramazlıkları, büyüklerin yoksullukla harmanlanmış öfkesinin bahanesi haline gelir kimi zaman. Babası, iş bulamayışının; ablası, ayrıldığı sevgililerinin; abisi, yoksulluğun hıncını alır bu küçük çocuktan. Ölesiye dayak yemekten kurtulamaz. Ancak, hepsiyle, o küçük ama devasa yüreğiyle başa çıkar. Şeker portakalı fidanından ayrılacak olmasını bile sineye çeker. Ancak, bir gün o kocaman yüreğinin dahi kaldıramayacağı bir olay gelir başına. İşte kitap belki de son sayfalarda, içinizdeki hüzün denilen o hassas noktaya dokunur. Gözünüzden akan bir damla yaşı engelleyemezsiniz o son sayfalarda. Kısacası, Şeker Portakalı, bir çocuğun, çocukluğunu yitirişinin öyküsüdür. Bana kalırsa, ölmeden önce okunacak kitaplar listesi diye bir liste yapılacaksa, Şeker Portakalı mutlaka o listede yer almalıdır. Çünkü, her yaşta, her dönemde okunup; her defasında farklı hislere kapılacağınız bir kitaptır.

Fazla söze gerek yok diye düşünüyorum, herkese iyi okumalar dilerim…
Kitaptan hoşuma giden satır aralarını paylaşıyorum, son olarak. Kendinize iyi bakın.

“Önemi yok, onu öldüreceğim!”
“Ne diyorsun sen, küçük; babanı mı öldüreceksin?”
“Evet, yapacağım bunu. Başladım bile. Öldürmek, Buck Jones’un tabancasını alıp güm diye patlatmak değil! Hayır. Onu yüreğimde öldüreceğim, artık sevmeyerek…Ve bir gün büsbütün ölecek.”

***

“Portuga!”
“Hmmm…”
“Hep senin yanında olmak isterdim, biliyor musun?”
“Neden?”
“Çünkü dünyanın en iyi insanısın. Senin yanındayken beni kimse azarlamıyor ve gün ışığının yüreğimi mutlulukla doldurduğunu hissediyorum.”

***

“Xururuca!”
“Ne var?”
“Ağlamak kötü bir şey mi?”
“Ağlamak hiçbir zaman kötü değildir, budala. Neden sordun?”
“Bilmiyorum. Bir türlü alışamadım. Sanki yüreğim boş bir kafes…”

Kitap adı: Şeker Portakalı
Orijinal adı: My Sweet Orange Tree
Yazar: Jose Mauro de Vasconcelos
Çeviri: Aydın Emeç
Yayınevi: Can Yayınları
Sayfa: 200
Baskı: 2014
Tür: Roman