Dr. Jekyll ile Bay Hyde – Robert Louis Stevenson

19 Oca Dr. Jekyll ile Bay Hyde – Robert Louis Stevenson

Bazı kitaplar vardır daha başlamadan bilirsiniz ne ile karşılaşacağınızı işte Dr. Jekyll ile Bay Hyde o kitaplardandı benim için. Hem okuyan arkadaşlarımdan, hem yazarın çok eskiden okuduğum kitaplarından hem de internette gördüğüm yorumlardan, yazılardan biliyordum. Ama inanın bu kadar iyi olduğunu bilmiyordum. Konuyu bilmeme rağmen bu kadar güzel işlenmiş olacağını tahmin etmedim. Aklıma hemen şu geldi; acaba Dövüş Kulübü filminden, Anansi Çocukları’na kadar bir çoğuna Robert Louis Stevenson mu esin kaynağı oldu?

Her insanın içinde bir iyi bir kötü taraf vardır derler değil mi? Hep bu bilgi ile büyütülüyoruz. Ying yang simgesinde ki kadar net olmasa bile durum, bunu biliyor ve inanıyoruz. Her ne kadar bu kadar net ve sabit bir durumun olduğuna inanmasamda biliyorum ki insanın içinde için için işleyen bir kötülük mekanizması var ve bu mekanizma bazen kontrolden çıkıyor, bizlere belkide asla yapmam dediğimiz bir çok şeyi yaptırabiliyor. Peki ya bu kötü tarafımız artık kendine ait bir bedeni olmasını isterse ne olur sizce?

Robert Louis Stevenson bu konu üzerine oldukça kafa yormuş olmalı zamanında. Düşünmüş taşınmış ve olsaydı herhalde böyle olurdu demiş ve bize bastırılmış bir kötü karakteri ortaya çıkartmış iyinin içinden. Çıkan bu karakter o kadar kötü bir karakter ki yüzüne bile bakılamayacak kadar çirkin ve kötü. O kadar hain ki bir insanı öldürmek onun için bir can almak değil, sıradan bir iş gibi bir şey. Hatta zevk alınacak bir olay bu. Ölüm onun için sıradan ve insanların tümünün tatması gerekenlerden. Peki ya iyi taraf? O ise her zaman en naif en güzel duygulara sahip. Tüm saygısı ve sevgisi ile en iyi insanlarından biri bu dünyanın. Fakat kötü karakter artık her zaman ortada olmak istiyor. İyi taraf hiç olmasa daha iyi olur diye düşünüyor. Sonunda ise… O sizin okumanız gereken kısım.

Kafamı kurcalayan tek bir şey oldu bu kitapta. İyi taraf eğer tamamen iyi ise ve hiç kötülüğü yok ise buhep böyle gideceği anlamına mı geliyor? Yoksa bir zaman sonra o iyiliğin içinde de kötülük yeşerecek mi? Neden mi bunu soruyorum? Çünkü saf ve temiz dediğimiz bebekleri düşünün. Her biri bir zaman sonra kötülüğü tatmıyorlar mı? Zaman içinde neler yaptıklarını biliyoruz. Hatta daha da büyüdüklerinde hırsız olabiliyorlar, dolandırıcı olabiliyorlar, katil olabiliyorlar hatta daha da kötüsü politikacı veya sözde lider bile olabiliyorlar. Özgürlük adı altında yapmadıklarını bırakmıyor, insanlara iyi şeyler yapıyoruzu gösterip arkadan herkesi ve herşeyi her değeri altüst edip, kendi çıkarları için uğraşıyorlar, masum insanları kullanıyor ve sonrada öldürüyorlar. Acaba bu iyi insan tarafı bir süre sonra böyle olmayacak mı? Her iyi zaman içinde kötü olmayacak mı?

Robert Louis Stevenson’un yıllar yıllar önce hatta çocukken okuduğum Define Adası kitabından sonra okuduğum ikinci kitabı olan Dr. Jekyll ile Bay Hyde herkesin okuması gereken bir eser. Bir an önce okumanızı ve okutmanızı öneriyorum. Kötülüklerden arınmış, iyi bir insan olmanız dileklerimle.

İyi okumalar.

Kitap adı: Dr. Jekyll ile Bay Hyde
Orijinal adı: Dr. Jekyll And Mr. Hyde
Yazar: Robert Louis Stevenson
Çeviri: Celal Üster
Yayınevi: İş Bankası Kültür Yayınları / Hasan Ali Yücel Klasikler Dizisi
Sayfa: 104
Baskı: 2015
Tür: Roman

Arka kapak;
Stevenson yinelenen kâbuslarında çifte yaşam sürüyor; gündüzleri saygın bir doktor olarak çalışırken geceleri sokaklarda geziniyordu. Dr. Jekyll ile Bay Hyde işte bu kâbuslardan doğdu. 1886’da yayımlandığında İngiltere ve Amerika’yı kasıp kavuran yapıt, çok sayıda tiyatro ve sinema uyarlamasıyla bir popüler kültür efsanesine dönüşerek günümüze kadar geldi. Victoria döneminin değerlerine uygun olsa da, olay örgüsü günümüzün toplumsal ve psikolojik kaygılarına denk düşecek biçimde yeniden işlenebilmesine elveriyordu. Bir yandan da, bunca şan şöhretin gölgesinde kalan edebi derinliği ve çokkatmanlılığıyla farklı düzeylerde okunabilecek bir metin olarak varlığını sürdürdü. Ruhla bedenin arzuları arasındaki ezeli çatışmadan söz ederken Victoria toplumunun ikiyüzlülüğünü yeren ve psikoloji alanında Freud’un kuramlarını haberleyen gelişmelerle kan bağı bulunan, çağının ötesinde bir başyapıt olarak…