Kıyamete Bir Milyar Yıl – Boris ve Arkadi Strugatski

15 Eki Kıyamete Bir Milyar Yıl – Boris ve Arkadi Strugatski

Sanırım bir kitap, çeviri ile nasıl heba olur, nasıl yazık edilir sorularına güzel bir örnek teşkil ediyor. Çeviride yapılan yada yorumlanan, eklenen atasözleri o kadar rahatsız ediciydi ki, “Sarı çizmeli Mehmet ağa” diye çevirilen bir cümle gördükten sonra elimden fırlattım. Bundan önce de “herkes gider mersine biz gideriz tersine” diye çevirilmiş bir cümle vardı. İthaki’nin bilim kurgu serilerine hayranımdır. Bu alanda gerçekten güzel çalışmaları var. Lakin böyle bir kitap, nasıl olurda bu kadar özensiz şekilde heba edilir anlamıyorum.

Bu kadar değişik fikirli ve hoş bir kurgusu olan kitap, çevirmenin elinde adeta can vermiş. Kitabın genel olarak karışıklığı da çevirmenden kaynaklanıyor da olabilir. Kitabı başka dillerde okuyan insanların yorumları oldukça olumlu ve anlaşılır olduğuna ve bizim dilimizde kitabı okuyanların kafasında genellikle bir karışıklık yaşandığına göre burada bir sorun olmalı. Bazı alanlarda birinci tekil şahıs konuşurken, bir anda üçüncü tekil şahısla olayı anlatmaya başlaması oldukça garip.

Kitap güzel bir başlangıç yapıp derhal etkisi altına alıyor. Akıcı ve anlaşılır şekilde ilerliyor hikaye. Sonrasında olaylar kaos ortamına dönüşüyor ve kahramanlar akılcı bir yol ile karşılaştıkları durumu çözme çabasına giriyor. Taki sarı çizmeli Mehmet ağa ile karşılaşıncaya kadar.

Eğer bu yazıya rastlayan yeni çevirmenlerimiz olursa, lütfen çok titizlik gösterin yaptığınız işe. Böyle kendi kendinize devşirme atasözleri ile cümleler kurmayın. Esere ve yazarlara saygısızlık. Rus edebiyatı içinde sarı çizmeli Mehmet ağa olabileceğini düşünmüyorum.

Okuyucu eğer bu tip çevirilere katlanabiliyorsa okuması çok akıcı ve hikayesi enteresan bir kitap. Tavsiye ederim.

Kitap adı: Kıyamete Bir Milyar Yıl
Orijinal adı: Za Milliard Let Do Kontsa Sveta
Yazar: Boris ve Arkadi Strugatski
Çevirmen: Hazal Yalın
Yayınevi: İthaki Yayınları
Sayfa: 152
Baskı: 2015
Tür: Bilim Kurgu

Kıyamete Bir Milyar Yıl – Boris ve Arkadi Strugatski

Arka kapak;
“Strugatski Kardeşler’den biri Gogol’ün diğeri ise Çehov’un soyundan geliyor ama hiç kimse hangisinin hangisi olduğundan emin değil. Bu kitap kesinlikle harika.”
-Ursula K. Le Guin-

Acaba karanlık bir güç, bilimsel gelişmeleri engellemek mi istemektedir? Yoksa tüm bunların daha doğal bir açıklaması mı vardır? Kıyamete Bir Milyar Yıl, edebiyatın “Sorun sende değil, kâinatta!” deme biçimi.