Kibarlık Budalası – Moliere

23 Eyl Kibarlık Budalası – Moliere

Kibarlık Budası, XIV. Louis’in en çok güldüğü Moliere oyunu olarak biliniyormuş. Açıkçası benim de okuduğum tiyatro metinleri içinde yüzümü en çok güldüren oyun oldu.

Yazılış hikayesi şu şekilde:
IV. Mehmet’in elçisi olarak Paris’e gelen Süleyman Ağa, Fransız sarayının ihtişamına burun kıvırınca XIV. Louis bu duruma çok içerlemiş olacak ki Moliere’e oyun sipariş etmiş. O dönemin Paris’inde, Osmanlı’yla ilgili her şey ilgi çektiğinden ve Süleyman Ağa, Osmanlı sultanının sarayının Louis’in sarayından katbekat güzel olduğundan bahsederek bir skandal yarattığından, oyuna gösterilen ilgi de yoğun olmuş olsa gerek.

(görsel: wikipedia)

İlk perdeler aslında Moliere’in klasik taşlamalarından, tanıdık tiplemelerinden oluşuyor diyebiliriz.

“Asilzade” olmakla kafayı bozmuş, aslında asilzade olmayan bir adam, asil görünmek için türlü şaklabanlıklar yapar. Etrafındakiler içten içe onun bu haliyle alay etseler de, ondan yararlanmaktan ve parasını söğüşlemekten geri durmazlar. Mösyö Jourdain isimli kibarlık budalası, kızının aşık olduğu adamla evlenmesine, adam asilzade olmadığı için izin vermez. Bunun üzerine söz konusu aşık Cleonte, uşağı Covielle ile birlikte, bu kibarlık budalasına bir oyun oynamaya karar verir.

Cleonte, artık Türk sultanının oğludur. Covielle ise kılık değiştirmiş bir tercüman. Ve sahte Türk sultanı Cleonte, Mösyö Jourdain’in kızına görür görmez tutulmuştur. Kendisine oyun oynandığını hiçbir şekilde anlamayan ve mevki olarak yükseleceğini düşünen Mösyö Jourdain, kızını bu sahte sultana seve seve verir.

Osmanlı’ya dair motifler içeren törenler, Türk gösterileri, Cleonte ve Covielle’in konuştuğu uydurma Türkçe okurken çokça gülümsetiyor. Sanırım dönemin Fransa kralı da bu gösteriyi izledikten sonra, Süleyman Ağa’nın bıraktığı hayal kırıklığını sindirmiştir 🙂

Bana kalırsa komedyalar içerisindeki en başarılı eserlerden biri. Moliere’in adı bile tek başına yetiyor nitekim.

İyi okumalar dilerim!

Kitap adı: Kibarlık Budalası
Orijinal adı: Le Bourgeois Gentilhomme
Yazar: Moliere
Çeviri: Berna Günen
Yayınevi: İş Bankası Kültür Yayınları / Hasan Ali Yücel Klasikleri Dizisi
Sayfa: 136
Baskı: 2016
Tür: Tiyatro

Kibarlık Budalası – Moliere

Arka kapak;
Burjuva Mösyö Jourdain’in asilzade olma yolundaki umutsuz ve gülünç mücadelesini anlatan, XIV. Louis’nin en çok güldüğü Molière oyunu unvanını kazanan Kibarlık Budalası ilk kez 14 Ekim 1670’te Chambord’da, aynı yıl 28 Kasım’da ise, sarayda kralın huzurunda oynanmıştır.