Camera Lucida – Roland Barthes

30 May Camera Lucida – Roland Barthes

Fotoğrafçılık ile ilgili iseniz ve kült bir kitap okumak istiyorsanız karşınızda ki kitap doğru bir kitap. Fotoğrafçılık ile ilgili herhangi bir sohbette bile denk gelebileceğiniz bir eser. Roland Barthes gibi bir üstadın fotoğraf ile ilgili düşünceleri, fotoğrafa bakış açııs ve tabi ki değerlendirmelerini kendi standartlarınızla karşılaştırma şansını kaçırmamanız lazım.

Kitap, yazarın belli bir sınıflandırma ile ayırdığı fotoğraflar ile ilgili bilgiler, daha doğrusu hissettirdiği hisler ile ilerliyor. Net, sabit, basma kalıp bir bilgi vermek yerine, insanın içine doğru mesajlar gönderen, bu mesajların ne anlama geldiğini söyleyen bir kitap. Sizin hissettiklerinizden çok yazarın ne hissettiğini anlıyoruz fotoğraflarda. Tabi bu durumda eğer yazarı bir doğru olarak kabul ederseniz, sizlerinde o fotoğraftan ne çıkarması gerektiğini öğrenmiş oluyorsunuz. Yok eğer Roland Barthes gibi düşünmüyorum, tarzı da bana göre yanlış diyorsanız o zaman ortaya farklı bir düşünceyi okumaktan başka bir şey kalmaz.

Kitapta beni en çok etkileyen fotoğraflardan biri sokakta duran askerler ve arkalarından geçen rahibeler olan fotoğraftı. Görselde de kullandığım bu fotoğraf çok yaşayan bir fotoğraf. Sanki hala oradalar ve hala o yanlışı yapıyorlar gibiydi. Bir yerlerde bir asker görsem ve yüzlerinde bu ifade olsa hep aklımdan aynı düşünceler geçiyor. Bir şeyler yanlış gitmiş. Bu yanlış hala sürüyor. Bu yanlış yüzünden devam eden yanlışdan insanlar korkuyor ve kaçmaya başlıyorlar. Bu yanlışlıklar silsilesinin sonunda her zaman ama her zaman masum insanlar ölüyor. Bu fotoğrafta ki yerin ya da o yerde olan olayın sonucunda yazmıyorum bunları. Bu genel bir yanlışlar sonucu aslında.

Bu sonuçları bugünler de bile görmüyor muyuz? Her gün, her yüzyılda yüzlerce kez görüyoruz, görmeye devam ediyoruz. Ama görmezden geliyoruz. O kadar çok geliyoruz ki hemde artık bir an geliyor bizlerde şaşırıyoruz. Bu yerler yer geliyor Gorazde oluyor, yer geliyor Filistin oluyor, yer geliyor Afganistan oluyor yer geliyor geliyor bizim dibimizde bir yerlerde bile oluyor. Evet işte bana da bunları anlatıyor bu fotoğraf(lar) Yazardan sonra bir de benden bir bukle olsun istedim. Peki ya sizde neler yaşatıyor? Sizlerde yazın buraya yorumlarınızı bakarsınız güzel bir şeyler yakalarız.

Fotoğrafa olan bakışınıza katkısı olacağı kesin olarak düşündüğüm bu kült eseri, fotoğraf ile ilgilenen herkese tavsiye ediyorum. Roland Barthes’e katılıp, katılmamanız önemli değil. Önemli olan, gözlerimizin neyi nasıl görebileceğini görmemiz. O gözleri geliştirme vakti bence geldi.

İyi okumalar.

Not: Altı Kırkbeş Yayınları’na bu güzel eser için çok teşekkür ediyorum.

Kitap adı: Camera Lucida
Orijinal adı: La chambre claire note sur la photographie
Yazar: Roland Barthes
Çeviri: Reha Akçakaya
Yayınevi: Altı Kırkbeş Yayınları
Sayfa: 144
Baskı: 2014
Tür: Fotoğraf

Camera Lucida – Roland Barthes

Arka kapak;
Fotoğraf edebiyatının iki başyapıtından biri sayılan Camera Lucida, aynı zamanda Roland Barthesin en bireysel ve kurgusal yapıtı. Camera Lucidada fotoğrafın ne olduğu sorusuna yanıt ararken, fotoğraf ile ölüm -belki de yaklaşmakta olan kendi ölümü- arasındaki ilişkiyi de ortaya çıkarmıştır. Barthes kitap tamamladıktan kısa bir süre sonra ölmüştür.

Fotoğraf üzerine yazma tutkumun açığa çıkardığı bu karmaşa ve ikilem, aslında sürekli olarak çektiğim bir sıkıntıyla ilgiliydi: biri anlatımcı, diğeri eleştirel iki dil arasında savrulan bir özne olmanın sıkıntısı.