Vathek – William Beckford

17 Mar Vathek – William Beckford

Çok fazla güzel şeyler duyduğunuz kitaplara ön yargı ile yakşamayın derdim eskiden. Mutlaka bir güzelliği vardır ki bu kadar olumlu not alıyor. Evet Vathek için de ben çok fazla olumlu duyum aldım. Peki ne oldu? Çok mu kötüydü kitap? Elbette hayır. Hatta yer yer çok güzeldi diyebilirim ama beklentilerin bu kadar yüksek olduğu bir kitaptan daha fazlasını yani en azından standart bir masal kitabından fazlasını beklerdim. Bekledim diyelim aslında.

Peki çok büyük bir hayal kırıklığı oldu mu? Elbette hayır. Kitap kötü ya da okumaya değmeyecek bir kitap değil. İnternette ki bu tip yorumlara aldırış etmeyiniz. Çünkü bunlar tamamen kötüleme için yazılmış tarzda yorumlar. Gerçeği yansıtmıyor bizlere. Ama çok büyük beklenti ile okumayın. Bu bir gerçek. Çok büyük beklenti sarsar sizleri ve bizleri.

Kitabın konusuna gelince, kitap bir kralı anlatıyor. Aslında herşeyi yerli yerinde olan, hiçbir sıkıntısı olmayan bir kralı hemde. Ama sanırım rahat batıyor lafı çok doğru bu kralımıza da rahat mı batıyor artık yoksa şeytan mı dürtüyor nedir bilinmez saçma sapan hırsının peşinden gidiyor. Tabi bu hırsın karşılığını fazlasıyla alıyor. İyi mi kötü mü orası zaman içinde görülüyor. Ama bir gerçek var ki o da kralın tamamen yoldan çıkıp, tamamen kendisi etrafında dönen inanılması güç saçmalaması, işleri çığrından çıkarması oluyor. Tabi bir de masal kitaplarında bulunan çok fazla abartma Vathek’de de var. Hemde fazlasının fazlasıyla. Özellikle arap hikayelerinde tanık olduğumuz 1000 deve bilmem ne 500 katır bilmem ne bilmem nesi tarzında abartılar burada da fazlasıyla var. Epik anlatımın sıklıkla kullandığı bir abartı Vathek’de de yer buluyor. Çok basit istekleri için körü körüne kendisini yanlışlara ve kötülüğe sürükleyen bir kralı okuyoruz.

İlla okunmalı kaçırmayın diyeceğim bir kitap değil. Fakat okuma sırasında yer verilmesi gereken bir kitap. Özellikle bu tip masalları sevenler için.

İyi okumalar.

Kitap adı: Vathek
Orijinal adı: Vathek
Yazar: William Beckford
Çeviri: İsmail Yerguz
Yayınevi: İthaki Yayınları
Sayfa: 128
Baskı: 2015
Tür: Roman

Arka kapak;
Vathek’in gotik edebiyat dahilinde değerlendirilmesini sağlayan en önemli özelliklerinden biri, Aydınlanmacı umudun yerine gotik umutsuzluğu yerleştirmesidir. Kutsal (ve tabii ki yasak) bilginin peşine düşen, dünyevi gösterişinin temsili olan zevk saraylarının tahtında otururken o meşhur Faustvari umudu taşıyan halife, arzusunun aşırılığı sonucunda Tanrı’nın en değerli armağanını yitirir: Umudu… Zaten, yazarın tasvir ettiği şekliyle Vathek’in vardığı yer, daha sonra birçok gotik edebiyat karakterinin de gideceği, hatta gitmek için çok uğraşacağı bir yerdir. Cehennemin Şark salonunda Vathek tek başına beklemektedir.

“Beckford’ın Yeraltı Ateşi sarayı, edebiyatın ilk korkunç cehennemidir. Hatırladığım kadarıyla da Vathek’ten önce yazılmış hiçbir eserin ‘tekinsiz’ olduğu söylenemez.”
-Jorge Luis Borges-