Mürebbiye – Stefan Zweig

27 Mar Mürebbiye – Stefan Zweig

Karşınızda yine yeni bir Stefan Zweig harikası var. Mürebbiye. Bir kitaba acabasız başlayabiliyor olmamızın sanırım en büyük nedeni yazarları ve çevirmenleri. Kitabın dokusunu bütünüyle koruyup, yazardan bize kadar getiren bir çeviri ile tadından yaşanmaz anlar çıkartabiliyorsunuz. İşte Mürebbiye adlı eser, tam da böyle bir eser.

Uzun zaman öncesinden beri mürebbiyelerin yaşamış olduğu sıkıntılara değinen ilk öykü, aynı zamanda kitaba adını veren öykü. Zaten bu öyküden sonra gelen hiçbir öyküde o vuruculuğu göremiyor gibi hissediyorsunuz kendinizi. Aslında durum böyle değil elbette diğer öykülerde oldukça iyi eserler. Örneğin eski aşkıyla karşılaşan adamın öyküsü de oldukça güzel işlenmiş bir yaşam kesitiydi.

Mürebbiye öyküsü ile başlayan kitapta iki çocuğun yetişkinler dünyasında ki yalanları gözlemlediğini görüyoruz. O yalanların içinde nice hayatın ne kadar çabuk harcandığını, nice hayallerin birer hiç olup, insanların ellerinden ve düşlerinden kaydığını görüyoruz. Bu gözlemlerimizde dikkat ediyoruz ki bunu gören gözler artık eskisi gibi bakmayacak artık eskisi gibi konuşamayacaklar. Neden peki? Çünkü artık o gözler yalanı tatmış birer göz oldular. Sonrasında gelen hızlı ve adaletsiz infazdan sonra gördüler ki yalanlar dünyasında kimsenin kimseye acıması yok. Yargı kesilir ve sonuç keskin bir bıçak gibi keser atar sonunu düşünmeden kesilenin. İşte Mürebbiye adlı öyküde de kesilen bu hayat, mürebbiyenin hayatı. Önemsiz bir hayat bazıları için. Ama mürebbiye için bir daha asla gelemeyeceği tek ve ilk şansı.

Her zaman olduğu gibi yine bizi bizle bıraktığı anlarda Stefan Zweig, kara kara düşündürsede, çoğu zaman nedenleri sorduruyor. Cevabı çok belli de olsa yine yeniden bunları sorgulatıyor bizlere. Canımızın yanacağını bile bile de olsa bunu yapıyor. Hayat diyebiliyoruz sadece. Hayat işte. Ne yapabiliriz ki? Neleri ne kadar değiştirebiliriz? Hiçbir şeyi, hiçbir kadar değiştirebildiğimiz bir yeryüzünde, hiçbir zaman adalet bulamadan gideceğimizi biliriz bu nedenlerin sonrasında. Gerçekler tokat gibi çarpar yüzümüze. Kendimize geldiğimizde ise o an her ne yapmamız gerekiyorsa onu yaparız. Örneğin ben vapurdan indim, işime doğru yürümeye başladım. Masama geçtim, bilgisayarımı açtım ve çalışmaya başladım. Benden her ne isteniyorsa onu yapmaya devam ettim. Ne mürebbiyenin adaletsiz hayatı ne benim adaletsiz hayatım. Herşey bir anda silindi bir anda başka bir dünya açıldı oradan yaşamaya devam ettim. Her gün defalarca kez yaptığımız gibi. Hepsi bu.

İyi okumalar, iyi okunmalar.

Kitap adı: Mürebbiye
Orijinal adı: Die Gouvernante
Yazar: Stefan Zweig
Çeviri: İlknur İgan
Yayınevi: İş Bankası Kültür Yayınları / Modern Klasikler Dizisi
Sayfa: 96
Baskı: 2016
Tür: Hikaye

Mürebbiye – Stefan Zweig

Arka kapak;
Mürebbiyeleri katı bir ahlak anlayışının kurbanı olurken, yetişkin dünyasının gaddarlığıyla tanışan iki masum çocuk; Como gölü kıyısındaki bir otelin dingin ortamında gözüne kestirdiği bir genç kıza imzasız aşk mektupları yazarak zalimce bir oyuna girişen görmüş geçirmiş beyefendi; Tirol Alplerinde küçük bir lokantada gençliğinin platonik aşkıyla karşılaşan, artık düşkün ve yaşlı olan bu adama yıllar öncesinden duyduğu gönül borcunu ödeme fırsatı bulan evli bir kadın; bir genç kızın yarı histerik şefkat arayışında ifadesini bulan susuzluktan kurumuş toprak ve sıkıntılı yağmur bekleyişi.
Zweig bu öykü derlemesinde, dönüştürücü deneyimleri sağlam anlatılara dönüştürmekteki ustalığıyla yine insanın kusurlarını, özlemlerini, karşılaştığı engelleyici durumları empatiyle çözümlüyor.