İnsandan Kaçan – Moliere

16 Ara İnsandan Kaçan – Moliere

İnsandan Kaçan Moliere’in, en iyi yazılmış eseri olarak bilinir. Yazarın, ustalığını en üst boyuta taşıdığı, komedi ile hüznü aynı kurguda eşit pay ettiği ve izleyiciyi de okuyucuyu da hikayeye bağladığı söylenir. Başarılı karakter yaratma ve karakteri bizlere yansıtma becerisini bu eserinde en iyi şekilde kullandığı söylenir.

Evet dediklerinin hepsini yaptığı eşsiz bir Moliere eseri karşımızda. Fakat nedendir bilinmez benim için akıcılığında bir pürüz vardı. İlk kez Moliere eseri okuyor gibi değildim. Evet komedyanın içindeki buruk hüznü yaşadım evet bazı zamanlarda hayran kalıncak tiradlar okudum evet bazı karakterleri uzun uzun düşündüm ama nedense bir George Dandin ya da Cimri’de ki kadar bağlayıcı bir okuma hissedemedim. Bunun en bariz nedenlerinden biri oyunda felsefik anlatımın ağır basması ve bunun tüm kitaba yansıması. Bir diğer neden ise şu olabilir sanki bir şeyleri, istek üzerine yapmış havası. Tabi bu tamamen benim kişisel zırvalamam da olabilir. Bazen bir kitabı okuduğunuzda bir şey hissetmezsiniz belki. Belki de o kitap için doğru zaman o zaman değildir. Ama aynı kitabı bir kaç ay ya da bir kaç yıl sonra okursunuz bir de bakarsınız ki o kitap enfes bir şölen gibi gelir size. İşte belki de İnsandan Kaçan’da benim sorunum bu olmuştur.

Peki kitap ne anlatıyor? Kitabın adından zaten konu belli aslında. Aynı Cimri’de olduğu gibi. Orada Cimri vardı burada ise İnsandan Kaçan. Ama kitabın özetini yapma gibi bir niyetim yok asla. Sadece ana karakter Alceste ile ilgili birkaç şey yazabilirim. Alceste’nin bir eleştiri mi yoksa tam bir deli mi olduğu arasında gidip geliyorsunuz. Bir şeyler mi anlatmak istiyor yoksa gerçek bir karakteristlik bozukluk mu yani tıbbi bir hastalık mı diye düşünüyorsunuz. Her ne kadar cevapları belli sorular olsada bunlar, kitabı okurken bir yerlerden pay biçerek ilerliyorsunuz ve kendi hayatınızla eşlemeler yapıyorsunuz. Moliere’in bu karakterle anlatmak istediği de bana bu gibi geldi. Tabi daha bir çok şeyi size işletiyor ve kendi içinizde sorgulamalara girmenize neden oluyor.

İnsandan Kaçan, Moliere külliyatı için olmazsa olmaz okunacaklar arasında. Ama ilk kez Moliere okuyacak kimseler için doğru bir seçim olmayabilir.

İyi okumalar.

Kitap adı: İnsandan Kaçan
Orijinal adı: Le Misanthrope
Yazar: Moliere
Çeviri: Bedrettin Tuncel
Yayınevi: İş Bankası Kültür Yayınları / Hasan Ali Yücel Klasikler Dizisi
Sayfa: 96
Baskı: 2013
Tür: Tiyatro

Arka kapak
Molière [Jean-Baptiste Poquelin] (1662-1673): Clermont Koleji’nde Latin ve Yunan dili ve edebiyatı dersleri aldı. Hukuk öğrenimi yaptı, bir süre sonra barodan ayrıldı. Oyunlarında insan gerçekliğini hayranlık verici bir derinlikle sergiledi. Klasik Fransız komedyasının kurucusu kabul edilen Molière, tiyatroda trup yöneticisi ve oyuncu olarak da çalıştı. 1666 yılında Palais-Royal’de sahnelenen İnsandan Kaçan isimli oyun, Molière’in toplum ve birey arasındaki ilişkiyi en derinlikli şekilde işlediği oyunudur. Yazar, bu eserinde XIV. Louis dönemi Fransa’sında saray ile kent arasındaki ilişkileri işlerken, sarayın kıymet verdiği yalancı kibarlıkları, dalkavuklukları ve adalet düzenini acımasızca eleştirir. Cesaret, dürüstlük gibi erdemlere sahip, bir “insandan kaçan” olarak Alceste, bazı eleştirmenlerce tiyatro tarihinin en önemli karakterlerden biridir.