Noel Baba’dan Mektuplar – J.R.R. Tolkien

29 Eki Noel Baba’dan Mektuplar – J.R.R. Tolkien

Tolkien’in, 1920 yılından, 1943 yılına kadar her Noel’e doğru çocuklarına yazdığı mektupları içeren bir kitap Noel Baba’dan Mektuplar. Dikkat ederseniz Noel Baba’dan Mektuplar yani babanızdan ya da Tolkien’den değil. Kendi el yazısında değil, başka bir el yazısı ile yazardı. Sanki mektuplar gerçekten Noel babadan geliyor gibiydi. Çocuklarının hayal gücünü geliştirmede kullandığı bu eşsiz yol gerçekten takdire şayan bir davranış. Her yıl unutmadan büyük bir özenle yazılan mektuplar sadece tek bir mektup ya da tek bir hikaye değil. Her mektupta devam eden olaylar var. İlk başlarda ilk çocuğu olan John’a hitap eder bu mektuplar. Sonrasında diğer çocuklarına. John, Michael, Christopher ve Priscilla…

Tolkien bu mektuplarda herşeyi en ince ayrıntısına kadar düşünüyordu. Buna posta idaresi bile dahil. Hayali bir postahane olan, Kuzey Kutbu Posta İdaresi’nden geliyordu mektuplar. Sadece pullarda değil mektupların içinde de herşey en ince ayrıntısına kadar düşünülmüştü. Hemen hemen her mektupta biz çizim yapan Tolkien, çizim yeteneğinin de olduğunu gösteriyor bizlere. Mektuplarda yarattığı hayali karakterler ise oldukça iyi. Özellikle kutup ayısı çok yerinde olmuş bir karakter.

Burada üzücü bir nokta var tabi. İki mektupta kulanılan tarih olan 1453’ün çıkartılmış olması. İstanbul fethi ile kötü karakterler olan gulyabanilerin birleştirilmeye çalışılması diye bir saçma nedenden ötürü sansür uygulanmış. Kitabın sonunda büyük puntolarla aşağıdaki yazıyı eklemiş olan çevirmen (!) oldukça eleştiri almış.

“Tolkien’in, Noel Baba’nın 23 Aralık 1932 ve 21 Aralık 1933 tarihli iki mektubunda 1453 tarihini vererek gulyabanileri İstanbul’un fethiyle birleştirmeye çalışmasını, düşüncesizce tekrarlanan dinsel bir ön yargı olduğu için Türkçe metine almadık…”

Burada aslında sadece sansürü uygulayan genç çevirmen Leyla Roksan Çağlar değil, buna izin veren ve bu şekilde basan yayınevi bence. İnsanlara istedikleri gibi tabiri caiz ise kafalarına göre bir çeviri yapma hakkı sunan yayınevinde hata. Zaten çevirmen oldukça genç, doğru kararlar alabilecek biri bile olmayabilir. Bir kontrol mekanizmasından geçmediği çok belli. Böylesi bir yazarı ve böylesi bir eseri değiştirmek bence hiç doğru değil. Bunun bir örneği de Küçük Prens’de yapılmıştı hatırlarsanız. Aynı tip bir değişiklik yapılmış ve çok büyük yayınevleri bile buna gözyummuşlardı. Bu tip durumlarda çok hızlı bir şekilde o yayınevinden ve o çeviriden uzaklaşmak istiyor ve yaptıklarının yanlışını görememiş olmaları yüzünden, bırakın benzer frekansda olmayı, eleştirdikleri faşist ve tek yönlü at gözlüğü bakış açısında olduklarını görüyorum. Kaldı ki 1453 yazar için öyle bir şey ifade ediyor olabilir bence bunda hiçbir sorun yok. Bu insanların görüşüdür birşey diyemeyiz. Hitler herkese göre kötüdür değil mi? Ama bazılarına göre kahramandır ve yaptıkları doğrudur. Bu insanlara göre değişkenlik gösterir. İstanbul’un Fethi ve Fatih Sultan Mehmet bir devir kapamış bir devir açmış olabilir ama bazılarına göre bu çok kötüdür. Bir yıkımdır belki de. Bunu bilemeyiz ve anlayamayız ne yazık ki. Bunu sansürlemek ve üstünü kapayıp, hiç olmamaış gibi davranmak doğru değildir asla. Gerçekler olduğu gibi oldukları gibi sunulmalıdır. Diğer türlüsü asla kabul edilemez. Yalanlarla ve yanlışlarla zaten her zaman muhattap oluyoruz. En azından bu dünyada gerçekleri okuyalım. En azından tek bir yerimiz kalsın bize.

Umuyorum ki İthaki Yayınları Tolkien’in diğer kitapları gibi bu kitabını da basarlar yeniden yeni bir çeviri ile.

Yayınevine ve çevirmene içimde oluşturdukları önyargı için çok kızgınım. Ama yenmeye çalışacağım.

Sansürlü de olsa iyi okumalar.

Kitap adı: Noel Baba’dan Mektuplar
Orijinal adı: Letters From Father Christmas
Yazar: J.R.R. Tolkien
Çeviri: Leyla Roksan Çağlar
Yayınevi: Okuyan Us Yayın
Sayfa: 364
Baskı: 2005
Tür: Mektup

#Noel Baba’dan Mektuplar – J.R.R. Tolkien #Noel Baba’dan Mektuplar #J.R.R. Tolkien