Fatih-Harbiye – Peyami Safa

11 Tem Fatih-Harbiye – Peyami Safa

Kitabın başkarakteri olan Neriman, oturduğu semti sevmemektedir, yani Fatih’i, çünkü o dönemin İstanbul’un da Fatih doğuyu ve eskiyi temsil ediyordu. Yaşı ilerledikçe çocukluktan beri çok sevdiği Şinasi’den de soğumaya başlayan Neriman bir gün Macit adında yakışıklı ve zengin biriyle tanışır. O dönemin İstanbul’un da batıyı, lüksü, gelişmişliği temsil eden Harbiye’de oturan Macit ile görüşmeye başlar. Giderek ailesi, oturduğu çevre ve Şinasi’den soğuyan Neriman, balolara ve eğlencelere katılmak ister. Babasıyla yaşadığı çatışmalar sonunda iyice hırslanmışken Neriman, yaşlı bir kadının anlattığı hikâyeden çok etkilenerek isteklerinden vazgeçer.

Batı-doğu farklılığı ve karşıtlığını bir genç kızın ve ailesinin hayatından yola çıkarak anlatan Peyami Safa’nın romanı hakkında Ötüken yayıncılığından birkaç söz;

“Fatih-Harbiye” Türk-İslam mücerretlerinin Osmanlı müşahhasında meydana getirdiği medeniyetten kopulup batıya yönelişin cemiyet ve aile üzerindeki tesirlerini işlemektedir. Batılılaşma hareketinin önceleri muayyen semtlerde sür’atle yerleşmesine mukabil bazı semtlerin daha fazla geleneğini muhafaza ettiğini ve böylece İstanbul’un yamalı bohça manzarasına büründüğünü, zamanla batılılaşma cereyanının büyük bir gayretle eski medeniyetine bağlı İstanbul semtlerini hırpaladığını ortaya koyarken, medeniyetler arası, çatışmanın ailelere kadar girerek babayı aynı dünyada bırakıp, çocuğunu batıya doğru çektiğini göstermektedir.

Bir moda salgını tarzında yayılan Batılılaşma hareketinin zamanla ruhlarda nasıl bir törpülenme husule getirdiğini teşhisten sonra; bu yeni hayat üslubuna gönül vermişlerin dahi ruhlarının en derin ve en nazlı noktalarında, öz kültürümüz arzusunun küllenmiş bir kor şeklinde varlığını muhafaza ettiği, eserde açıkça görülmektedir.

Bizce, “Fatih-Harbiye” bir tezin, teşhisin romanıdır. Tanzimat’tan kopup gelen, Milli Mücadele Devrinde ve sonraki yıllarda alevlenen batılılaşma hareketlerinin Türk tipinde ve cemiyetindeki etkilerini incelemektedir.Şunu ilave etmek isterim ki kitapta bugün özellikle gençlerin pek kullanmadığı eski kelimeler geçiyorsa da kitabın dili anlaşılır ve akıcı. Yani tavsiye ederim.

Kitap adı: Fatih-Harbiye
Yazar: Peyami Safa
Yayınevi: Ötüken Yayıncılık
Sayfa: 128
Baskı: 1995
Tür: Roman

#Fatih-Harbiye – Peyami Safa #Fatih-Harbiye #Peyami Safa